De 10 meest hilarische en pijnlijke declaraties aller tijden

€34.400 aan make-up declareren bij je werkgever? Of wat dacht je van €30.000 aan reizen declareren die nooit werden gemaakt? Bizarre voorbeelden van onterechte declaraties en de schandalen eromheen zijn er genoeg. Niet zelden gaan ze ten koste van de baan en reputatie van de betrokkene. Kennelijk schrikken ze onvoldoende af.

Wie zoekt naar buitensporige of dubieuze onkostendeclaraties komt ze vooral tegen in de (semi-) publieke sector, overheden en organisaties die met belastinggeld gefinancierd worden. De regels zijn streng en de controle is transparant en publiek inzichtelijk omdat het om gemeenschapsgeld gaat. Het declaratiegedrag van publieke bestuurders en ambtenaren ligt nu eenmaal onder een vergrootglas.

Bedrijven zijn minder geneigd om bestuurders en medewerkers publiek aan de schandpaal te nagelen vanwege dubieuze declaraties omdat het reputatieschade kan geven. Tenzij het niet anders kan. CFO’s doen wel eens een boekje open over wat ze tegenkomen aan hilarische declaraties, van helikoptervluchten tot bordeelbezoeken.

Een greep uit de meest hilarische en pijnlijke declaraties van de afgelopen twintig jaar:

1. Hubert Möllenkamp, bestuursvoorzitter van woningcorporatie Rochdale, reed in een Maserati Quattroporte van de zaak, ter waarde van €160.000. Hij kreeg de bijnaam ‘Maseratiman’ en werd in 2009 ontslagen en in hoger beroep veroordeeld tot 3 jaar en 3 maanden cel voor het ontvangen van steekpenningen, witwassen en meineed.
2. De topman van effectenhuis Van der Moolen, Richard den Drijver, declareerde zijn overnachtingen à raison van 2000 dollar per nacht in het New Yorkse hotel The Four Seasons. In 2007 werd Den Drijver gedwongen op te stappen. Niet lang daarna vroeg Van der Moolen surseance van betaling aan.
3. Een bestuursvoorzitter van een Nederlands accountantskantoor declareerde meer dan 25 uur per dag aan zijn klanten, maar kwam er niet mee weg. In 2012 oordeelde de Accountantskamer dat de voorzitter onrealistisch, bewust onjuist en misleidend te werk was gegaan. De toezichthouder verbood hem verder zijn vak uit te oefenen.
4. In 2008 kwam aan het licht dat de toenmalige Franse president Nicolas Sarkozy tijdens zijn verkiezingscampagne €34.400 euro aan make-up uitgaf en de kosten declareerde. De socialiste Segolene Royal, die het in die campagne tegen hem opnam, maakte het nog gekker en declareerde €52.000 aan cosmetica en kapper. De financiële commissie die bepaald hoeveel onkosten politici in Frankrijk vergoed krijgen, sprak van ‘buitensporige bedragen’ maar keurde nog altijd een derde van de declaraties goed.
5. De vierhonderd leden van het Britse Lagerhuis declareerden in 2009 samen in totaal €1,3 miljoen onder meer voor badkuipstoppen, koekjes, kattenvoer, porno, kroonluchters, luiers, schuttingen, taxiritjes naar de supermarkt en het onderhoud van privé-tennisbanen. Voormalig staatssecretaris van Landbouw en Milieu, Elliot Morley, werd in 2009 geschorst omdat hij omgerekend €18.000 aan rente voor een ‘spookhypotheek’ declareerde die hij al ruim achttien maanden had afgelost. Het declaratieschandaal in het Britse Lagerhuis kende meer slachtoffers en was aanleiding de controle te verscherpen.
6. In 2016 speelde in de Duitse Bondsdag een vergelijkbaar schandaal op kleinere schaal, waar 116 Bondsdagleden samen €70.000 declareerden. Toen deze tegen het licht werden gehouden bleek dat Christendemocraat Laurenz Mayer voor ruim €2.200 elf vulpennen van het merk Montblanc kocht en declareerde.
7. Naar aanleiding van het declaratieschandaal in het VK, kregen in 2009 ook de declaraties van de Nederlandse regering meer aandacht. Het feit dat de toenmalige minister van Financiën Wouter Bos (PvdA) een verloren Ray Ban zonnebril van €113 declareerde, baarde destijds het meeste opzien. Klein bier vergeleken bij de £2.200 die de Britse ex-minister Douglas Hogg declareerde voor het schoonmaken van de gracht rond zijn landgoed.
8. Bestuurders van Nederlandse universiteiten kunnen er ook wat van. Een bestuurder van de Universiteit van Amsterdam declareerde €27.000 voor hotelovernachtingen in Amsterdam. Dat was volgens de regels omdat zijn woonplaats Ridderkerk met 92 km te ver weg lag. Een bestuurder van de Universiteit van Nijmegen schafte voor €2.788 een zwartleren bureaustoel aan op kosten van de zaak.
9. Frank Giltay declareerde als voorzitter van de centrale ondernemingsraad (COR) van de Nederlandse politie enorme bedragen en werd in 2017 daarvoor ontslagen. Vergaderingen van de COR vonden plaats in luxe restaurants, net als talloze feestjes en lunches. Ook privé gaf hij forse bedragen uit met zijn creditcard van de politie. In Giltay’s ontslagbrief stonden de misstanden op 20 A4-tjes onder elkaar.
10. Een teamleider van de gevangenis in Roermond, pleegde tot 2018 met medewerking van twee van zijn medewerkers grootschalige declaratiefraude door de facturen voor verzonnen reisjes goed te keuren en het geld met zijn collega’s te delen. De teamleider had het geld nodig om zijn cocaïneverslaving te financieren. Het ging in totaal om €30.000 aan reizen die nooit werden gemaakt.

Een onderzoek onder 300 Canadese CFO’s wees in 2019 uit dat 58% van de ondervraagden een toename zag van ongepaste onkostendeclaraties in de afgelopen drie jaar. Van snelheidsbekeuringen, cowboy laarzen, grasmaaiers, levende inktvissen als huisdier en bezoeken aan een wellness centrum. Slechts 10% van de organisaties in het onderzoek bleek geen gebruik te maken van technologische oplossingen in het onkostendeclaratieproces, 39% maakt gebruik van gespecialiseerde software of systemen, en 51% gebruikt in eigen beheer ontwikkelde software.

Volgens de onderzoekers helpt het gebruik van technologie zeker, maar is communicatie de sleutel in het tegengaan van dubieuze declaraties. “Neem maatregelen om onzekerheid bij medewerkers weg te nemen over wat een deugdelijke zakelijke uitgave is. Zorg dat het beleid makkelijk toegankelijk is en geef voorbeelden van wat wel en niet is toegestaan. Train de financiële staf in het afhandelen van vragen en het oplossen van problemen voor ze zich voordoen.”